Ομιλία στο συνέδριο Capital + Vision «Καινοτομία και Επιχειρηματικότητα: Το επόμενο Βήμα», ΕΝΟΤΗΤΑ ΙΙΙ – ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ «Η αναβάθμιση της Ελλάδας ως πύλη εισόδου για το ευρωπαϊκό εμπόριο, μοντέλα χρηματοδότησης για νέες τεχνολογίες και υποδομές.»
Κυρίες και Κύριοι,
Η συζήτηση περί ανάπτυξης της χώρας, για την οποία γίνεται έντονα λόγος στην παρούσα πολιτική και οικονομική συγκυρία, μας προσφέρει την ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τους στόχους, εστιάζοντας στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, που αποτελούν και τμήμα της ταυτότητάς μας.
Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις, αντιλαμβανόμενοι τη χώρα μας και ως κομβικό σημείο ενός δικτύου υποδομών, εντασσόμενου στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, τα οποία αναπτύσσονται στην Ευρώπη ήδη από τη δεκαετία του ’90. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία αποσκοπεί στην κατασκευή διαλειτουργικών υποδομών, που εξασφαλίζει την ελεύθερη και άνετη διακίνηση προσώπων και προϊόντων εντός της Ε.Ε, την καλή λειτουργία της κοινής αγοράς και κατ’ επέκταση την οικονομική και κοινωνική συνοχή της Ε.Ε.
Μέσω των διευρωπαϊκών δικτύων η Ευρωπαϊκή Ένωση αποσκοπεί στην προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των εθνικών δικτύων, καθώς και της πρόσβασης σ’ αυτά, ώστε να επιτρέψει στους πολίτες, στους παραγωγικούς φορείς και στους οργανισμούς τοπικής διοίκησης να επωφελούνται πλήρως από τη λειτουργία ενός χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα.
Στο άρθρο 171 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ προβλέπεται ότι για να προωθήσει την πραγματοποίηση των διευρωπαϊκών δικτύων, η Ένωση:
– καθορίζει προσανατολισμούς, οι οποίοι προσδιορίζουν τους στόχους, τις προτεραιότητες και τις μεγάλες γραμμές δραστηριότητας και οι οποίοι καλύπτουν σχέδια κοινού ενδιαφέροντος·
– παίρνει τα αναγκαία μέτρα, ιδίως για την εναρμόνιση των τεχνικών προτύπωνo
– ενισχύει τις χρηματοδοτικές προσπάθειες των κρατών μελών για σχέδια κοινού ενδιαφέροντος, με τη βοήθεια μελετών σκοπιμότητας, εγγυήσεων δανείων ή επιδοτήσεων επιτοκίου·
– συμμετέχει στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων σχεδίων στον τομέα της υποδομής μεταφορών, μέσω του Ταμείου Συνοχής.
Οι νέες υποδομές, ενταγμένες σε αυτόν τον υπερτοπικό σχεδιασμό, θα πρέπει να επιτρέπουν:
– την ανετότερη, την πιο ασφαλή και την πιο οικονομική κυκλοφορία με σκοπό τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας,
– την αποτροπή της χωροταξικής συγκέντρωσης πλούτου και πληθυσμούo
– και την προσπελασιμότητα προς την Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη.
Ο πρώτος κανονισμός για την ένταξη της Ελλάδας στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών εκδόθηκε το 1994 και στη συνέχεια ανανεώνεται διαρκώς, έτσι ώστε τα δίκτυα του ελληνικού χώρου να αλληλεπιδρούν με αντίστοιχες υποδομές των υπόλοιπων κρατών- μελών. Αυτή η δυνατότητα σύνδεσης του εθνικού δικτύου υποδομών με τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών συνιστά βασικό κριτήριο για τη χρηματοδότηση των έργων από κοινοτικούς πόρους, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα υφιστάμενα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα υλοποίησης εθνικού έργου με διευρωπαϊκή προοπτική στις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους είναι η Εγνατία Οδός, η οποία έφερε την Ευρώπη εγγύτερα με την Ασία και δημιούργησε νέα οικονομικά δεδομένα και υπεραξίες στις περιοχές, από τις οποίες διέρχεται.
Σήμερα σχεδιάζουμε και υλοποιούμε σύγχρονα δίκτυα μεταφορών και υποδομών, με στόχο να καταστήσουμε την Ελλάδα κόμβο συνδυασμένων μεταφορών, αναπτύσσοντας παράλληλα και νέους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Σε αυτόν το σχεδιασμό, η χώρα αναδεικνύεται πύλη εισόδου προς το βορρά και την Ευρώπη, προβάλλοντας ως ένα δυναμικό διαμετακομιστικό κέντρο για τις μεταφορές και τα logistics.
Η γεωγραφική μας θέση και τα διαλειτουργικά έργα υποδομών συνθέτουν ένα επενδυτικό τοπίο άκρως ελκυστικό και προς ξένους επενδυτές, δημιουργώντας προοπτική για νέες θέσεις εργασίας και αυξάνοντας τον κύκλο των εργασιών των τοπικών επιχειρήσεων.
Στην κατεύθυνση αυτή, σύμφωνα με μελέτη του ΣΕΒ, η συνεισφορά των Logistics στο ΑΕΠ είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς υπολογίζεται στο 10% -12%, την ώρα που ο τομέας αυτός εμφανίζει ένα σημαντικό δυναμικό ανάπτυξης, με το ποσοστό χρήσης υπηρεσιών Logistics στην Ελλάδα να είναι ακόμη ιδιαίτερα χαμηλό (23%) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (49%). Η περαιτέρω ενίσχυση του κλάδου περνά μέσα από την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που θα άρει διοικητικά και γραφειοκρατικά εμπόδια. Κυρίως, όμως, μέσα από τον εκσυγχρονισμό των υφιστάμενων υποδομών και τη στοχευμένη ανάπτυξη νέων, αποσκοπώντας:
– στη μείωση του κόστους μεταφοράς
– στην αύξηση του επιπέδου εξυπηρέτησης
και τελικά στην αύξηση των εμπορευματικών ροών μέσω της Ελλάδας και την προσέλκυση νέων επενδύσεων.
Μέλημά μας, λοιπόν, είναι να αναπτύξουμε αυτό το δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών με διευρωπαϊκή προοπτική, εντάσσοντας ένα πλήθος μικρών και μεγαλύτερων οδικών, λιμενικών, αεροπορικών και σιδηροδρομικών έργων στο πλαίσιο του Συμφώνου Εταιρικής Σχέσης, του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ξεκινώντας από τα οδικά έργα, στα οποία ανήκουν κατεξοχήν οι μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι (Ολυμπία οδός, Ιόνια οδός, Οδός Κεντρικής Ελλάδος, Εγνατία Οδός, Θεσσαλονίκη – Αθήνα, Ειδομένη) καταλήγουμε στα λιμάνια και στα αεροδρόμια, στα οποία έγιναν ή γίνονται σημαντικά έργα.
Ενδεικτικά αναφέρω την Πάτρα, την Ηγουμενίτσα και τη Καβάλα στα λιμάνια και τη Θεσσαλονίκη, την Αλεξανδρούπολη, τα Χανιά, τη Σκιάθο, τη Μύκονο και την Πάρο στα αεροδρόμια.
Φυσικά, στο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών ανήκουν και τα σιδηροδρομικά δίκτυα στα οποία εκτελούνται ήδη σημαντικά έργα, ενώ το επόμενο χρηματοδοτικό πλαίσιο θα δίνει προτεραιότητα σε αυτόν τον άξονα.
Στην κατεύθυνση της μετατροπής της χώρας σε πύλη εμπορίου για την Ευρώπη θα συμβάλλει, βέβαια, και η παραχώρηση – ιδιωτικοποίησή λιμανιών και αεροδρομίων. ʼλλωστε το πετυχημένο παράδειγμα της Cosco στον Πειραιά είναι χαρακτηριστικό.
Κυρίες και κύριοι,
Πριν δυο χρόνια, αναγνωρίζοντας την άμεση ανάγκη να ξεκινήσει η οικονομική δραστηριότητα στην χώρα, ετέθη από την Κυβέρνηση, ο στόχος της επανέναρξης των έργων των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων που είχαν ανατεθεί σαν έργα παραχώρησης. Ο ίδιος στόχος συμπεριελάμβανε και την απεμπλοκή και πολλών άλλων έργων που είχαν κολλήσει, αλλά και την δημοπράτηση νέων.
Μετά από μεγάλη και σύνθετη δουλειά ο στόχος επετεύχθη και σήμερα είμαι στην ευχάριστη θέση να παρακολουθώ την γρήγορη εξέλιξη της κατασκευής τους και την συνεχώς αυξανόμενη στα εργοτάξια απασχόληση .
Η κρίση όμως ανέδειξε και τις αδυναμίες χρηματοδότησης των έργων, ακόμη και των παραχωρήσεων.
Οι διαπραγματεύσεις ήταν μακροχρόνιες και επίπονες μέχρι να καταλήξουν όλα τα μέρη στη λύση.
Βέβαια, οι συνθήκες δεν είναι δύσκολες μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο.
Για πολλά χρόνια είχαμε την ευκαιρία να συγχρηματοδοτούνται πολλά από τα έργα μας από τα αλλεπάλληλα Πακέτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τελευταίο των οποίων είναι το ΕΣΠΑ που ολοκληρώνεται με ιδιαίτερα μεγάλη απορρόφηση.
Είναι πολύ θετικό για την ανάπτυξη της Χώρας ότι αμέσως μετά το ΕΣΠΑ ξεκινά το ΣΕΣ 2014 – 2020 και μάλιστα οι Ευρωπαίοι εταίροι μας συμφώνησαν να είναι εμπροσθοβαρές διαθέτοντας πολλούς πόρους γι’ αυτό.
Επίσης, το πρόγραμμα Connecting Europe Facility έχει συμβάλλει στην επανέναρξη ορισμένων έργων .
Τα παραπάνω προγράμματα έχοντας την ίδια φιλοσοφία συγχρηματοδότησαν με διάφορα ποσοστά την μελέτη και την κατασκευή έργων προσφέροντας επίσης πόρους για Τεχνική βοήθεια και ποιοτικούς ελέγχους.
Μαζί με τους πόρους
