Home / Άρθρα / ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΜΒΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ- ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ENERGIZING GREECE
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΜΒΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ- ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ENERGIZING GREECE
Ως ηλεκτρολόγος μηχανικός, επάγγελμα ευρισκόμενο σήμερα στην κορυφή του πεδίου της καινοτομίας, είχα μια ικανοποιητική σχέση με το συγκεκριμένο αντικείμενο.
Αφού εξελέγην, τον Ιούλιο του 2024, πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής η σχέση αυτή έγινε φυσικά πολύ στενότερη.
Μετά από δεκάδες επαφές με πρόσωπα και φορείς έχω συμπεράνει ότι η χώρα μας διαθέτει πολύ μεγάλο δυναμικό στην έρευνα, ενώ έχει στην διάθεσή της και πολλούς πόρους για να το αναπτύξει ακόμη περισσότερο, αλλά και να δημιουργήσει καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα.
Ως καινοτομία εννοώ, λοιπόν, ακριβώς το τελευταίο. Την μεταφορά δηλαδή της έρευνας στην κοινωνία.
Απέχουμε, όμως, ακόμη πολύ από το να φτάσουμε στις μεσαίες θέσεις της ΕΕ στους δείκτες καινοτομίας, χωρίς το πρόβλημα όπως προανέφερα να είναι η έλλειψη πόρων.
Πιστεύω, ότι το πρόβλημα εστιάζεται στην πολυδιάσπαση του οικοσυστήματος της καινοτομίας, αλλά και στο ασφυκτικό γραφειοκρατικό πλαίσιο της έρευνας μαζί με την έλλειψη επιχειρηματικής κουλτούρας στο ερευνητικό προσωπικό.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα της πρώτης περίπτωσης αποτελούν η εποπτεία της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας στη Θεσσαλονίκη από το υφυπουργείο Μακεδονίας Θράκης και η εποπτεία του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας από το υφυπουργείο Βιομηχανίας.
Οι δύο φορείς θα πρέπει, κατά την γνώμη μου, να υπάγονται πλέον στην Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας, όπως πιθανώς και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Ταυτόχρονα, λόγω του πολύ γραφειοκρατικού τρόπου λειτουργίας των Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) των Πανεπιστημίων πρέπει να νομοθετηθεί η δυνατότητα δημιουργίας ενός ΝΔΙΠ από κάθε Πανεπιστήμιο ή Ερευνητικό Κέντρο στο οποίο θα υπαχθούν οι spin-offs κάθε φορέα. Έτσι, με την απαραίτητη ευελιξία θα μπορεί γρήγορα να γίνεται η απόκτηση διπλωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, να προσελκύονται ιδιωτικοί πόροι και γενικά να προωθείται η έρευνα με όρους του ιδιωτικού τομέα. Ταυτόχρονα οι παραπάνω φορείς θα μπορούν να αναλάβουν και το συμβουλευτικό, όχι το ελεγκτικό, έργο των ΕΛΚΕ.
Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε την θεσμοθέτηση tech visa για επιστήμονες εκτός ΕΕ. Ήδη ο τομέας της έρευνας και της καινοτομίας παρουσιάζει σημαντικά σημάδια έλλειψης προσωπικού. Έχει ξεκινήσει βεβαίως το brain gain, αλλά από μόνο του δεν επαρκεί να λύσει το πρόβλημα.
Θα μπορούσα να αναφέρω ακόμη, ως αναγκαίες άμεσες παρεμβάσεις την αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) ώστε να υπάρξει ισορροπία μεταξύ του επιστημονικού συμβουλίου και της Γενικής Συνέλευσης. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η συμμετοχή της Ελλάδας στο Early Suppression Fast Response (ESFR) για να διευκολυνθούν οι έλληνες ερευνητές στους κλάδους των υλικών, της βιοτεχνολογίας κλπ., ενώ η θεσμοθέτηση περισσότερων διαγωνισμών OPEN INNOVATION θα βοηθήσει πολύ.
Γενικά πάντως ως χώρα πρέπει να επιλέξουμε τους τομείς στους οποίους οφείλουμε να επενδύσουμε στο πεδίο της καινοτομίας και κυρίως να αποκτήσουμε μια στρατηγική καινοτομίας. Η στρατηγική αυτή μπορεί να δημιουργηθεί in-house από την ΓΓΕΚ, αλλά μπορεί να γίνει και από αδιάθετα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η κυβέρνηση έχει κατανοήσει πλήρως την ανάγκη να στηριχθεί η ανάπτυξή μας και στην καινοτομία εστιάζοντας στα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα. Ήδη έχει θεσμοθετήσει σημαντικά φορολογικά κίνητρα για τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα στην καινοτομία. Επίσης στο πρόγραμμα ερευνώ-καινοτομώ έχει κάνει, μεταξύ άλλων, υποχρεωτική τη συμμετοχή ιδιωτικού εταίρου, έχει δημιουργήσει το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ),ενώ σχεδιάζει την ανάπτυξη του θύλακα αγροτεχνολογίας στην Θεσσαλονίκη που η ίδια έχει θεσμοθετήσει. Προχωρά ακόμη με ιδιωτικούς πόρους και πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, πάλι στη Θεσσαλονίκη, το Thess INTEC.
Ταυτόχρονα με την εκπόνηση των στρατηγικών για την Τεχνητή Νοημοσύνη και την Επιστημονική Ελληνική Ομογένεια κάνει ένα ακόμη σημαντικό βήμα στην σταδιακή δημιουργία αυτού που προανέφερα ως στρατηγική για την καινοτομία.
Δεν χρειάζεται φυσικά, να αναφερθώ στη δημιουργία του μητρώου των νεοφυών επιχειρήσεων και του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας, ούτε στην θεσμοθέτηση των Κέντρων Αριστείας, των Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας και των spin-offs. Ούτε το ταμείο μικροπιστώσεων και την επιχορήγηση για απόκτηση διπλωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας που θα βοηθήσει πολύ στα πρώτα βήματα τις νεοφυείς επιχειρήσεις.
Συνοψίζοντας θα έλεγα ότι έχουμε τεράστιο δυναμικό στην έρευνα και την καινοτομία και έχουμε κάνει σημαντικά βήματα τα τελευταία χρόνια για την αξιοποίησή του.
