Η τεχνητή νοημοσύνη είναι πλέον μια πραγματικότητα που εξελίσσεται καθημερινά και αλλάζει τον κόσμο.

Στο πλαίσιο αυτής της μετάβασης, η Θεσσαλονίκη αναδεικνύεται σε έναν δυναμικό, ανερχόμενο κόμβο καινοτομίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Αυτό δεν συνέβη τυχαία.

Οφείλεται στο μεγαλύτερο πλεονέκτημα της πόλης μας που είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο, η επιστημονική της αριστεία και η νεοφυής επιχειρηματικότητα.

Στη Θεσσαλονίκη, αυτή η αλλαγή δεν παρατηρείται μόνο θεωρητικά.

Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, μεταπτυχιακά προγράμματα εστιάζουν στην ΤΝ και τη συνδυάζουν με ιατρική, οικονομικά, δικαιοσύνη και αρχιτεκτονική.

Ταυτόχρονα, φοιτητικές ομάδες του ΑΠΘ διακρίνονται συστηματικά σε διεθνείς διαγωνισμούς, πολλοί από τους οποίους βασίζονται σε μοντέλα μηχανικής μάθησης και αυτοματισμούς.

Στο πανεπιστήμιο αναπτύσσονται επίσης τεχνολογίες αιχμής, όπως φωτονικά συστήματα χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης για εφαρμογές ΤΝ, τομέας που υπόσχεται να αλλάξει ριζικά την ταχύτητα και την ενεργειακή απόδοση των νευρωνικών δικτύων.

Υπάρχουν εργαστήρια που εστιάζουν τόσο στη θεμελιακή έρευνα, όπως η ανάπτυξη τεχνικών για τη μείωση των «παραισθήσεων» σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα και η χρήση μοντέλων Transformers για οικονομικές προβλέψεις, όσο και σε εφαρμοσμένες λύσεις υψηλού κοινωνικού αντίκτυπου.

Στον χώρο της υγείας, εργαστήριο έχει αναπτύξει προηγμένες μεθόδους διάγνωσης νευροεκφυλιστικών ασθενειών μέσω ανάλυσης Ηλεκτρο-Εγκεφαλογραφήματος και ομιλίας, ενώ στον τομέα της εκπαίδευσης συνδυάζει Επαυξημένη Πραγματικότητα και βαθιά μάθηση για την πρόβλεψη της επίδοσης φοιτητών.

Ταυτόχρονα, εργαστήριο συμβάλλει στη βιομηχανία με καινοτόμες προσεγγίσεις για την ανίχνευση σφαλμάτων σε μη γραμμικές διαδικασίες και την έξυπνη ανάκτηση πατεντών.

Η εκπαίδευση συνεχίζεται και πέρα από τα πτυχία.

Προγράμματα δια βίου μάθησης σε θέματα ΤΝ προσφέρονται από το ΚΕΔΙΒΙΜ του ΑΠΘ, δίνοντας τη δυνατότητα σε επαγγελματίες όλων των κλάδων να αναβαθμίσουν δεξιότητες.

Ερευνητικά κέντρα, όπως το ΕΚΕΤΑ, αναπτύσσουν τεχνολογίες αιχμής, ενώ εταιρείες λογισμικού, cloud και κυβερνοασφάλειας δημιουργούν χιλιάδες θέσεις υψηλής εξειδίκευσης.

Η ΤΝ θα κάνει την καθημερινότητά μας πιο αποδοτική και ασφαλή, αλλά και πιο εξατομικευμένη.

Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται εξάλλου, πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη.

Στη γεωργία, για παράδειγμα, ρομποτικά συστήματα και πλατφόρμες ψηφιακής γεωργίας επιτρέπουν ακριβείς παρεμβάσεις στις καλλιέργειες, μειώνοντας τη χρήση χημικών και αυξάνοντας την παραγωγικότητα.

Στη βιομηχανία, ρομποτικοί βραχίονες εκτελούν εργασίες αποθήκευσης και διαχείρισης χωρίς εξειδικευμένο προγραμματισμό.

Στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, η ΤΝ θα επιταχύνει διαδικασίες, θα βελτιώσει υπηρεσίες και θα δημιουργήσει νέες μορφές απασχόλησης.

Το ανθρώπινο κεφάλαιο της Θεσσαλονίκης παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση.

Επιστήμονες και ερευνητές μεταφέρουν γνώση και εμπειρία από διεθνή οικοσυστήματα, ενώ προγράμματα δια βίου μάθησης επιτρέπουν σε επαγγελματίες όλων των κλάδων να αναβαθμίσουν τις δεξιότητές τους στην ΤΝ.

Το brain gain είναι πλέον ορατό: νέοι επιστήμονες επιστρέφουν και αναλαμβάνουν ηγετικούς ρόλους στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα.

Υποστηρικτικές δομές όπως το OK!Thess, ο χώρος Walk του ΑΠΘ και τα νέα τοπικά χρηματοδοτικά εργαλεία προσφέρουν στις νεοφυείς επιχειρήσεις πρόσβαση σε mentoring, επενδύσεις και δίκτυα συνεργασιών.

Παράλληλα, μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες διοργανώνουν προγράμματα κατάρτισης στη Θεσσαλονίκη.

Πολύ σημαντικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν το οικοσύστημα είναι ήδη σε εξέλιξη.

Η Google υλοποιεί σεμινάρια σε θέματα CyberSecurity στη Θεσσαλονίκη, δημιουργώντας νέες δεξιότητες που είναι κρίσιμες σε έναν κόσμο όπου η ασφάλεια δεδομένων είναι εξίσου σημαντική με την ανάπτυξή τους.

Αναμένονται και προγράμματα εξειδικευμένα στην τεχνητή νοημοσύνη, τα οποία θα ενισχύσουν περαιτέρω το ανθρώπινο δυναμικό της πόλης.

Παράλληλα, από το 2023 λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη το γραφείο του EIT Digital, ενός από τους σημαντικότερους ευρωπαϊκούς οργανισμούς για την ψηφιακή καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Η παρουσία ενός τέτοιου θεσμού στη Θεσσαλονίκη επιβεβαιώνει τη θέση της πόλης στον ευρωπαϊκό χάρτη της τεχνολογικής ανάπτυξης.

Η αναμενόμενη ανάπτυξη του ThessINTEC αποτελεί ίσως το σημαντικότερο βήμα της επόμενης μέρας, καθώς πρόκειται για μια υποδομή που μπορεί να μεταμορφώσει τη Θεσσαλονίκη σε μια πραγματική κοιτίδα τεχνολογίας, όπου η έρευνα, η επιχειρηματικότητα και η καινοτομία θα συνυπάρχουν καθημερινά.

Για να αξιοποιηθεί πλήρως η ΤΝ, απαιτούνται πολιτικές που στηρίζουν την εκπαίδευση, την έρευνα και την επιχειρηματικότητα:

• Εκπαίδευση και δεξιότητες: Προγράμματα σπουδών και κατάρτισης σε ΤΝ πρέπει να επεκταθούν σε όλα τα επίπεδα, από τη βασική εκπαίδευση μέχρι τη δια βίου μάθηση.

• Υποδομές και χρηματοδότηση: Πρέπει να υποστηριχθούν τεχνολογικά πάρκα, ερευνητικά κέντρα και χώροι συνεργασίας, ώστε να μετατρέψουν τη γνώση σε προϊόν και υπηρεσία.

• Στρατηγική συνεργασία: Δημόσιος και ιδιωτικός τομέας πρέπει να συνεργάζονται στενά για την ανάπτυξη λύσεων ΤΝ που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας.

• Ηθική και ρύθμιση: Οι πολιτικές πρέπει να εξασφαλίζουν τη διαφάνεια, την προστασία των δεδομένων και την κοινωνική δικαιοσύνη, αποτρέποντας τον ψηφιακό αποκλεισμό.

Η Θεσσαλονίκη διαθέτει όλα τα απαραίτητα εφόδια: ισχυρό πανεπιστήμιο, διεθνώς αναγνωρισμένα ερευνητικά κέντρα, πολυεθνικές που επενδύουν σε βάθος, νεοφυείς επιχειρήσεις που αναπτύσσουν ρομποτική και ΤΝ, και υποδομές στήριξης.

Η πόλη μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς για την καινοτομία, όπου η έρευνα, η επιχειρηματικότητα και η κοινωνική ανάπτυξη συναντώνται καθημερινά.

Και όταν αυτά συνδυάζονται, τότε δημιουργείται ανάπτυξη.