Με το Βλέμμα στο Μέλλον: Καινοτομία, Επιχειρηματικότητα, Πολιτισμός Καινοτομία και Πολιτισμός: Η Περίπτωση του Βορείου Αιγαίου – Chios Festival 2025

Αγαπητοί παρευρισκόμενοι,
Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να είμαι σήμερα κοντά σας, εδώ, στο νησί της Χίου, έναν τόπο με βαθύ αποτύπωμα στην ιστορία, έναν τόπο με πολιτισμό, γνώση και παράδοση.
Το CHIOS FESTIVAL 2005 αποτελεί πλέον έναν καθιερωμένο θεσμό πολιτισμού για την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Η εκδήλωση αυτή, ενταγμένη στο ευρύτερο πλαίσιο των πολιτιστικών δράσεων της Περιφέρειας, φιλοδοξεί να προάγει τον σύγχρονο πολιτισμό, να ενισχύσει την τοπική καλλιτεχνική δημιουργία και να προσελκύσει επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Με ποικιλία εκδηλώσεων το φεστιβάλ ενώνει την παράδοση με το παρόν.
Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή.
Σε μια εποχή που μας καλεί να φανταστούμε και να σχεδιάσουμε το μέλλον διαφορετικά.
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της εθνικής μας στρατηγικής, προσφέροντας νέους δρόμους πρόσβασης στη γνώση και τον πολιτισμό.
Το Βόρειο Αιγαίο διαθέτει ένα ανεκτίμητο πολιτιστικό απόθεμα.
Από το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου μέχρι τα αρχαία ιερά της Σάμου και τα μεσαιωνικά κάστρα της Χίου, η περιοχή αυτή ενσαρκώνει τη συνέχεια του ελληνικού πολιτισμού από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, η γεωγραφική απομόνωση και οι περιορισμένοι πόροι καθιστούν δύσκολη τη διατήρηση και προβολή αυτής της κληρονομιάς.
Εδώ ακριβώς αναδεικνύεται ο ρόλος της καινοτομίας.
Οι ψηφιακές τεχνολογίες καταργούν αποστάσεις και δημιουργούν ευκαιρίες οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.
Στο Βόρειο Αιγαίο, η τεχνολογία μπορεί να γίνει γέφυρα που συνδέει το παρελθόν με το μέλλον.
Παραδείγματα όπως τα έργα «Καταγραφή, Διάσωση και Ανάδειξη της Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς», το e-Aegean CulTour και ο «Ψηφιακός Ηρόδοτος ΙΙ» αποδεικνύουν ότι η τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης πολιτιστικής διασύνδεσης και εξωστρέφειας.
Η αξιοποίηση της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) μπορεί να μεταμορφώσει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε και αναδεικνύουμε την πολιτιστική κληρονομιά των νησιών του Βορείου Αιγαίου.
Από τη Λέσβο, τη Λήμνο και τον Άγιο Ευστράτιο μέχρι τη Χίο, τις Οινούσσες, τα Ψαρά, τη Σάμο, την Ικαρία και τους Φούρνους, κάθε νησί διαθέτει μοναδικά στοιχεία φυσικού, ιστορικού και άυλου πολιτισμού, που μπορούν να αναδειχθούν με τη βοήθεια καινοτόμων ψηφιακών εργαλείων.
Στη Λέσβο, για παράδειγμα, η αξιοποίηση της επαυξημένης πραγματικότητας και των τρισδιάστατων μοντέλων θα μπορούσε να επιτρέψει στους επισκέπτες να περιηγηθούν στο απολιθωμένο δάσος και να γίνει μια βιωματική απεικόνιση του τοπίου όπως ήταν πριν από εκατομμύρια χρόνια, όταν δημιουργήθηκε αυτό το παγκόσμιας σημασίας γεωλογικό φαινόμενο.
Επίσης, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην ερμηνεία, την ανάδειξη και τη διάδοση του έργου της Σαπφούς, μέσα από σύγχρονες μορφές ψηφιακής αναπαράστασης.
Η δημιουργία διαδραστικών ψηφιακών εργαστηρίων, όπου οι χρήστες συνδιαλέγονται με ένα «ψηφιακό πρόσωπο» της Σαπφώς, θα μπορούσε να φέρει τη λογοτεχνία πιο κοντά στις νεότερες γενιές.
Με αυτόν τον τρόπο, η αρχαία λυρική φωνή της Λέσβου μετατρέπεται σε ζωντανή πολιτιστική εμπειρία, ανοιχτή στη δημιουργική επανερμηνεία και στη συμμετοχή.
Στη Χίο, οι εφαρμογές της τεχνολογίας μπορούν να δώσουν νέα πνοή στον αγροτοτουρισμό και τη διατήρηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η καλλιέργεια της μαστίχας, μπορεί να αναδειχθεί μέσα από διαδραστικές εμπειρίες με χρήση AR ή VR, όπου οι επισκέπτες παρακολουθούν βήμα-βήμα τη διαδικασία παραγωγής της, ενώ παράλληλα η ΤΝ μπορεί να δημιουργήσει εξατομικευμένες τουριστικές διαδρομές.
Οι οικισμοί της Χίου και τα κάστρα της μπορούν επίσης να αποτυπωθούν ψηφιακά, προσφέροντας μια νέα εμπειρία στους επισκέπτες.
Στη Σάμο, οι δυνατότητες είναι εξίσου εντυπωσιακές.
Ο αρχαιολογικός πλούτος του νησιού, με επίκεντρο το Ηραίο και τα αρχαία ιερά, προσφέρεται για την ανάπτυξη ψηφιακών ξεναγήσεων με τη χρήση έξυπνων συσκευών και γυαλιών επαυξημένης πραγματικότητας, όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει τις αναπαραστάσεις των ναών, να ακούσει την ιστορία τους σε διάφορες γλώσσες και να αλληλεπιδράσει με το περιεχόμενο.
Στη Λήμνο και τον Άγιο Ευστράτιο η προφορική ιστορία, η μουσική και τα τοπικά έθιμα μπορούν να διασωθούν μέσω καταγραφής, απομαγνητοφώνησης και μετάφρασης με εργαλεία φυσικής γλώσσας, προσφέροντας ανοιχτή πρόσβαση στο πολιτιστικό απόθεμα των νησιών.
Στην Ικαρία και στους Φούρνους, μπορούν να αναδειχθούν οι γιορτές, τα πανηγύρια, τα ναυάγια και οι υποβρύχιες αρχαιότητες.
Ακόμη και στα μικρότερα νησιά, όπως οι Οινούσσες και τα Ψαρά, η ιστορία της ναυτοσύνης, τα ναυτικά μουσεία, οι μνήμες των αγώνων του ’21, μπορούν να εμπλουτιστούν με ψηφιακές αναπαραστάσεις, διαδραστικούς χάρτες και εφαρμογές που επιτρέπουν στο χρήστη να περιηγηθεί μέσα από το παρελθόν με τη χρήση ενός κινητού τηλεφώνου.
Ένα avatar βασισμένο στην προσωπικότητα ενός ιστορικού προσώπου μπορεί να αφηγείται την ιστορία του νησιού με τη ζωντάνια και την αμεσότητα που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη.
Το Βόρειο Αιγαίο αποδεικνύει ότι καινοτομία και πολιτισμός δεν είναι αντίπαλοι, αλλά σύμμαχοι.
Η περιοχή του Βορείου Αιγαίου μπορεί να μετατραπεί σε πρότυπο ψηφιακού μετασχηματισμού, διασφαλίζοντας την ανθεκτικότητα της κληρονομιάς.
Σας ευχαριστώ θερμά για την προσοχή σας.