Home / Άρθρα / Μία εμβληματική επένδυση κινδυνεύει να μην υλοποιηθεί – Θύλακας Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων Αγροδιατροφικού Τομέα της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας ΑΕ
Μία εμβληματική επένδυση κινδυνεύει να μην υλοποιηθεί – Θύλακας Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων Αγροδιατροφικού Τομέα της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας ΑΕ
Στη νέα εποχή της πράσινης ανάπτυξης και της καινοτομίας, η Βόρεια Ελλάδα φιλοδοξεί να καταστεί κόμβος αγροδιατροφικής τεχνογνωσίας και επιχειρηματικής μεταμόρφωσης.
Στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας βρίσκεται το φιλόδοξο εγχείρημα της Αλεξάνδρειας Ζώνης Καινοτομίας Α.Ε, η οποία αναλαμβάνει να υλοποιήσει έναν από τους σημαντικότερους κόμβους αγροτεχνολογίας σε εθνικό επίπεδο.
Ωστόσο, ενώ το όραμα είναι υψηλό και η στρατηγική κατεύθυνση σαφής, η έλλειψη κυριότητας επί της γης που έχει παραχωρηθεί για το έργο, απειλεί να τορπιλίσει την υλοποίησή του, δημιουργώντας αβεβαιότητα στους ιδιώτες επενδυτές.
Με απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (αρ. πρωτ. 2184/108826/1-9-2014), παραχωρήθηκε δωρεάν κατά χρήση στην ΑΖΚ Α.Ε. έκταση 60.000 τ.μ. στο αγροτεμάχιο 696 του αγροκτήματος Θέρμης. Σκοπός της παραχώρησης είναι α) η ίδρυση, εντός αυτού, θύλακα Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων Αγροδιατροφικού Τομέα του ν. 3489/2006 όπως ισχύει και β) η δημιουργία όλων των αναγκαίων κτιριακών, τεχνικών και τεχνολογικών υποδομών και εγκαταστάσεων που θα εξασφαλίζουν την αποτελεσματική λειτουργία της ΑΖΚ ΑΕ ως υποστηρικτικής – διαχειριστικής δομής της Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης. Στόχος είναι η ανάπτυξη εντός του ΘΥΚΔ ενός οικοσυστήματος ικανού να αξιοποιήσει ερευνητικά αποτελέσματα σε παραγόμενα προϊόντα ή υπηρεσίες μέσω συνεργειών (ακαδημαϊκής/ ερευνητικής και επιχειρηματικής κοινότητας), από υφιστάμενες ή ιδρυόμενες καινοτόμες επιχειρήσεις.
Η διάρκεια της χρήσης έχει οριστεί σε 25 έτη (έως το 2039), με δυνατότητα παράτασης για ακόμη 10 χρόνια. Όμως, αυτό το χρονικό πλαίσιο λειτουργεί ανασταλτικά στην προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων.
Με την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος (ΦΕΚ Δ’ 720/13.09.2023), καθορίστηκαν τα όρια του ΘΥΚΔ, σε έκταση 40.965,59 τ.μ., εντός του παραχωρηθέντος χώρου, καθώς και οι όροι δόμησης και χρήσης γης. Ο ΘΥΚΔ αποτελεί το πρώτο οργανωμένο cluster καινοτομίας στον αγροδιατροφικό τομέα σε όλη τη χώρα και φιλοδοξεί να μετατραπεί σε μοντέλο αστικής και αγροτικής ανάπτυξης.
Ο ρόλος του είναι κρίσιμος. Θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην έρευνα και την επιχειρηματικότητα, ενώ θα ενεργοποιήσει εθνικές προτεραιότητες σε αγροτεχνολογία, γεωργία, κτηνοτροφία και μεταποίηση. Εταιρείες, νεοφυείς επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και αγρότες θα βρουν έναν κοινό χώρο δημιουργικής σύμπραξης.
Η επένδυση, όπως είναι αναμενόμενο, απαιτεί σημαντικά κεφάλαια για την ανάπτυξη υποδομών υψηλής τεχνολογίας. Η ΑΖΚ ΑΕ, μη διαθέτοντας ίδιους πόρους, έχει στραφεί σε ιδιώτες επενδυτές αναζητώντας κεφάλαια.
Όμως, το μεγαλύτερο εμπόδιο που θέτουν οι επενδυτές είναι η διάρκεια της παραχώρησης. Η χρήση έως το 2039 (ή το μέγιστο το 2049) δεν επαρκεί για την απόσβεση της επένδυσης, ιδίως σε έργα μεγάλης κλίμακας με υποδομές που απαιτούν πολυετή εκμετάλλευση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επικρατεί διστακτικότητα και αναμονή, με την πρόοδο του έργου να εξαρτάται από τη θεσμική θωράκιση της παραχωρούμενης έκτασης.
Η μεταβίβαση χωρίς ανταλλάγματος κατά κυριότητα, νομή και κατοχή του ακινήτου στην ΑΖΚ ΑΕ ή του δικαιώματος επιφανείας για 99 χρόνια προβάλλει ως αναγκαία και άμεσα υλοποιήσιμη λύση.
Παραδείγματα αντίστοιχων περιπτώσεων αποτελούν το ThesINTEC (Ν. 4690/2020, άρθρο 18) που υπήρξε παραχώρηση κατά κυριότητα από το Υπουργείο Οικονομικών προς την ΑΖΚ Α.Ε., αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο Κιλκίς (Ν. 5021/2023, άρθρο 77) που υπήρξε παραχώρηση άνευ ανταλλάγματος από το ΥΠΑΑΤ στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Η Θεσσαλονίκη και συνολικά η Βόρεια Ελλάδα μπορούν να γίνουν πρότυπο καινοτομίας και τεχνολογικής ανάπτυξης στην αγροδιατροφή. Όμως για να συμβεί αυτό, δεν αρκούν οι καλές προθέσεις και οι θεσμικές εξαγγελίες. Χρειάζονται θεσμικά εργαλεία που δημιουργούν ασφάλεια στους επενδυτές και εγγυώνται τη μακροχρόνια βιωσιμότητα των επενδύσεων. Α
Αν δεν γίνει τώρα, ίσως το έργο μείνει μια ακόμα χαμένη ευκαιρία.
Άρα αναμένεται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία.
Οι επενδυτές δεν μπορούν να αναμένουν για πολύ ακόμη.
